Een werknemer moet je doorbetalen tijdens ziekte en kun je niet zomaar ontslaan. De wet biedt vergaande bescherming aan werknemers. Het inschakelen van een zzp’er lijkt een mooie oplossing om deze beschermende regels te omzeilen. Maar dit kan leiden tot conflicten over het wel of niet bestaan van een arbeidsovereenkomst. De Hoge Raad heeft een arrest gewezen dat van belang is in dit soort conflicten.
Conflict over het type overeenkomst
Je schakelt iemand in voor een tijdelijk project in jouw onderneming. Deze persoon is zelfstandig ondernemer. Althans, daar ga je van uit. Na enige tijd beëindig je de opdracht, bijvoorbeeld omdat je ontevreden bent over de resultaten of omdat je simpelweg wilt stoppen met het project.
Tot jouw verbazing neemt de ‘zelfstandige’ het standpunt in dat hij met jou een arbeidsovereenkomst heeft gesloten en dat je hem niet zomaar kunt ontslaan. Jij, als opdrachtgever, bent van mening dat sprake is van een overeenkomst van opdracht die je makkelijk kunt beëindigen.
Het draait dan om de vraag: wanneer is sprake van een arbeidsovereenkomst?
Wanneer is volgens de wet sprake van een arbeidsovereenkomst?
In de wet is de arbeidsovereenkomst omschreven. De kernelementen zijn loon, het verrichten van arbeid gedurende zekere tijd en het bestaan van een gezagsverhouding. Je voelt al aan dat bij het werken met een zzp’er of freelancer deze elementen best aanwezig kunnen zijn.
Het arrest Groen/Schoevers van de Hoge Raad
Meer dan 20 jaar geleden heeft de Hoge Raad in het arrest Groen/Schoevers geoordeeld dat voor de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht bepalend is ‘wat partijen bij het sluiten van de overeenkomst voor ogen stond’. Daarnaast moet gekeken worden naar de wijze waarop partijen feitelijk uitvoering geven aan de overeenkomst.
De bedoeling van partijen was dus een belangrijk criterium bij de beoordeling van de arbeidsrelatie.
Hoge Raad wijzigt koers: partijbedoeling speelt geen rol
Afgelopen vrijdag (6 november 2020) heeft de Hoge Raad beslist dat de bedoeling van partijen geen rol speelt bij de beoordeling van de arbeidsrelatie. Het gaat erom of de overeengekomen rechten en plichten voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst.
De partijbedoeling kan nog wel een rol spelen bij de uitleg van de overeengekomen rechten en plichten.
Waarom is dit voor belangrijk voor jou?
Je wilt natuurlijk weten wat dit voor de praktijk betekent. Het is niet zo dat nu een hele andere toets plaatsvindt. De partijbedoeling speelt nog steeds een rol, namelijk bij de uitleg van de afspraken tussen partijen. Wij leiden uit het arrest van de Hoge Raad af dat de partijbedoeling een minder prominente rol speelt. Wat partijen met elkaar zijn overeengekomen en met name hoe partijen in praktijk uitvoering geven aan hun afspraken wordt daardoor belangrijker.
Wanneer minder wordt ingezoomd op het moment waarop partijen met elkaar in zee gingen, is het verstandig om bij langdurige opdrachten extra goed op te letten. Na verloop van tijd kan een opdracht of manier van samenwerken sterk veranderen. Je kunt dat zien als een wijziging van de overeengekomen rechten en plichten. Een overeenkomst van opdracht zou daardoor kunnen veranderen in een arbeidsovereenkomst, met alle gevolgen van dien.
Een aantal tips voor de praktijk:
zorg voor een goede schriftelijke overeenkomst, maar houd er ook rekening mee dat de gebruikte woorden of de titel boven de overeenkomst niet van doorslaggevend belang zijn;
houd je aan de overeenkomst, de praktijk moet een goede vertaling zijn van de in de overeenkomst gemaakte afspraken;
zorg dat er praktische verschillen zijn tussen jouw werknemers en de zelfstandigen die je inhuurt, denk hierbij aan de manier van aansturen, voorwaarden en het gebruik van bedrijfseigendommen;
wees extra op je hoede bij het sluiten van een overeenkomst met iemand die eerder op basis van een arbeidsovereenkomst voor je heeft gewerkt;
controleer regelmatig of de samenwerking nog aansluit bij de gesloten overeenkomst en stuur bij waar nodig.
Wil je advies over de inschakeling van een zelfstandige? Heb je een goede overeenkomst van opdracht nodig? Of heb je andere vragen over dit onderwerp? Neem gerust contact met ons op.
Comentários